°C
Przystępując do budowy odkrywki kopalnia musi wykupić teren, na którym zalega złoże węgla brunatnego. Wcześniej jednak budowę odkrywki poprzedza długi okres uzyskiwania szeregu zezwoleń.
Przede wszystkim należy uzyskać tak zwaną decyzję środowiskową, do której niezbędne jest przygotowanie raportu o oddziaływaniu odkrywki na środowisko. To bardzo szczegółowy dokument, opracowany przez niezależnych ekspertów z różnych branż, badających wszystkie możliwe rodzaje wpływu odkrywki na otoczenie, między innymi na wodę, gleby, powietrze, florę, faunę, ukształtowanie terenu itd. Przygotowanie raportu trwa wiele miesięcy i jest on sporządzany przez specjalistów spoza kopalni.
Decyzję środowiskową wydaje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. Przedtem przeprowadzane są konsultacje społeczne z mieszkańcami gmin, aby wszystkie sprawy dotyczące przyszłej odkrywki przedyskutować i wyjaśnić. W trakcie konsultacji przedstawiciele kopalni zawsze podkreślają, że my też tutaj żyjemy, korzystamy ze środowiska, dlatego też w naszym interesie, i interesie naszych dzieci, jest dbanie ze szczególną troską o nasze wspólne dobro.
Kopalnia musi uzyskać także pozwolenie wodnoprawne oraz wszelkie zgody na wykonanie różnych przedsięwzięć, takich jak odwodnienie, budowa linii energetycznych, dróg, rurociągów czy innych obiektów. Często kopalnia wykonuje dodatkowe działania, na przykład przy okazji budowy odkrywki Tomisławice zleciła sporządzenie niezależnej ekspertyzy hydrogeologicznej, by mieć pewność, że działalność górnicza nie zagrozi otoczeniu.
Kopalnia jako inwestor musi spełnić szereg obowiązków nie tylko przed budową odkrywki, ale także w trakcie i po zakończeniu eksploatacji. Wymagane jest na przykład prowadzenie, na koszt kopalni, monitoringu wód, gleby, powietrza, hałasu, deformacji terenu, a także monitoringu przyrodniczego, obejmującego wybrane powierzchnie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i ptaków na wybranych obszarach. Wyniki monitoringu są przekazywane zainteresowanym organom po zakończeniu każdego cyklu obserwacyjnego. Są one dostępne – zarówno organizacjom proekologicznym, jak i pseudoekologom. Dlaczego zatem ci ostatni szafują sformułowaniami typu „zwiększona zachorowalność na astmę i raka płuc”, „zniszczony krajobraz i widok na hałdy”, „burze piaskowe i wstrząsy”… To tylko kilka, niczym nie popartych sloganów żywcem „wyjętych” z ulotki przygotowanej na referendum w gminie Babiak. Kiedy czyta się te hasła widać, że ich autorzy z pewnością pomylili Górny Śląsk i węgiel kamienny z naszym regionem. Poza tym - można było jeszcze użyć takich mocnych frazesów jak „notoryczne detonacje”, „przymusowe wysiedlanie”, „całkowita bezpłodność”, „droga Babiak – Koło zagrożona przeniesieniem… na księżyc”. Dlaczego nie? Ale to są hasełka nie poparte żadnymi ekspertyzami i naukowymi badaniami. A fakty są takie, że po dokonaniu przez kopalnię wszelkich formalności rozpoczyna się eksploatacja odkrywki, a po jej zakończeniu, a właściwie jeszcze w trakcie kopania węgla, teren odkrywki poddawany jest rekultywacji – leśnej, rolnej lub wodnej (rekreacyjnej). W miejscu wyrobiska końcowego najczęściej powstaje zbiornik wodny, wykorzystywany w celach retencyjnych i rekreacyjnych. Jezioro poodkrywkowe często stanowi atrakcję turystyczną regionu i jest popularnym miejscem wypoczynku. Na terenach działalności górniczej powstają również nowe obiekty, budynki, całe osiedla mieszkaniowe.
